M. Jarosz, E. Rychlik, A. Cichocka, M. Białkowska228 godzinach snu, po 12–14 godzinach nieprzyjmowania pożywienia, po prze-budzeniu, leżąc na wznak, w warunkach zupełnego spokoju fizycznego i psy-chicznego oraz komfortu cieplnego. Jest główną częścią składową (45–70%) całkowitego wydatku energetycznego (2, 5).Spoczynkowy wydatek energetyczny (Resting Energy Expediture, R EE) obejmuje energię wydatkowaną, kiedy organizm jest w stanie spoczynku, czyli kiedy nie jest wydatkowana energia na żaden wysiłek mięśni. W wielu bada-niach, z praktycznych względów mierzy się spoczynkowy wydatek energe-tyczny zamiast podstawowej przemiany materii.Termogeneza indukowana zimnem oznacza wytwarzanie ciepła w odpo-wiedzi na temperatury środowiska poniżej neutralności termicznej.W ostat-nich dekadach udział termogenezy indukowanej zimnem w TEE zmniejszył się, ponieważ ludzie więcej czasu spędzają w zamkniętych i ogrzewanych pomieszczeniach.Proces przyjmowania pokarmu wymaga energii potrzebnej do trawienia, absorpcji, transportu, przekształcania oraz, kiedy jest to potrzebne, groma-dzenia/przechowywania składników odżywczych. Te procesy metaboliczne zwiększają REE i ten wydatek energetyczny nosi nazwę termicznego efektu pożywienia (TEF). Należy podkreślić, że praca mięśni potrzebna do jedzenia nie jest częścią TEF. Składową całkowitego wydatku energetycznego jest również wydatek energii związany z aktywnością fizyczną (EEPA). Aktywność fizyczna może być zdefiniowana jako każdy ruch wykonywany przez mięśnie szkieletowe, który jest związany z wydatkiem energii. W praktyce, aktywność fizyczną w codziennym życiu dzielimy na wszelkie czynności fizyczne dnia codzien-nego, na przykład: pracę zawodową, przemieszczanie się z domu do pracy//sklepu i z powrotem, przemieszczanie się dzieci do szkoły lub na zajęcia poza-lekcyjne, czynności związane z utrzymaniem porządku w domu, opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny oraz aktywność fizyczną uprawianą rekreacyjnie, która jest zaplanowana i powtarzana.Poziom aktywności fizycznej (Physical Activity Level, PAL) jest definio-wany jako stosunek całkowitego do spoczynkowego wydatku energetycznego w ciągu 24 godzin i odnosi się do tej części TEE, która wynika z aktywności fizycznej. Termogeneza adaptacyjna jest definiowana jako ciepło, które można dodać lub nie do normalnej termogenetycznej odpowiedzi na pożywienie i/lub zimno w celu lepszego dostosowania wydatku energetycznego do potrzebnego bilansu energetycznego (6, 7). Kilka badań przeprowadzonych w ostatnich latach suge-ruje, że mitochondrialne niezwiązane białka w brązowej tkance tłuszczowej (8, 9) i szkieletowa tkanka mięśniowa u osób dorosłych (6) mogą odpowiadać w największym stponiu za termogenezę adaptacyjną. W normalnych warun-23Energiakach, u osób zdrowych, termogeneza adaptacyjna nie jest znaczącym skład-nikiem TEE.